7 Haziran 2023 Çarşamba

Marx büstü, EMEK, Yeni Dünya, Seyyare Yeni Dünya, ZİYA, Yeni Ziya, KOMMUNİST

Kerim Sadi'nin yeğeni Mine Bolat, Türkiye'de yapılan ilk Karl Marx büstü ile gazete - dergi arşivini Aydınlık Gazetesi Proje Sorumluları Aykut Töleğen ve Tahir Çetin'e teslim etti. Haziran 2022

+++

EMEK

Halk İştirakiyyun Gazetesi

Sayı 1 - 7 Cemaziyelahir 1920 - 1339

16 Kanunusani 1337

EMEK gazetesinin yalnızca bir sayısı mevcut.

+++

Kerim Sadi, EMEK'in bu sayısını yeni harflerle KATKI Dergisi Yöneticisi Ali Ergin Güran'ın imzasıyla yayınlamıştı. Nisan 1975

KATKI Yayınları Belgesel Sosyalizm Serisi No:2

+++

Yeni Dünya

Türkiye Komünist Gazetesidir

14 Şubat 338 - 16 Cemaziyelahir 340

Yeni Dünya'nın 19 sayısı mevcuttur.

+++

Seyyare Yeni Dünya

Türkiye Komünist Gazetesidir

Numero 78 - Cuma 17 Kanunuevvel 336

Seyyare Yeni Dünya'nın 7 sayısı mevcuttur.

+++

Kerim Sadi, Yeni Dünya ve Seyyare Yeni Dünya'dan seçme yazıları KATKI Dergisi Yöneticisi Ali Ergin Güran'ın imzasıyla yayınlamıştı. Nisan 1976

KATKI Yayınları Belgesel Sosyalizm Serisi No:3

+++

ZİYA

Bulgaristan Komünist (Dar Sosyalist) Partisi'nin

Türkçe Gazetesidir (SOFYA)

Charşenbe (Çarşamba) 5 Nisan 1922

SOFYA'da basılan
ZİYA gazetesinden 16 sayı,

ZİYA 1920 gazetesinden 13 sayı vardır

YENİ ZİYA

SELANİK, 30 Kanunuevvel 1921

SELANİK'te basılan YENİ ZİYA'nın yalnızca bir sayısı var.

+++

Kerim Sadi, ZİYA ve YENİ ZİYA'dan seçme yazıları KATKI Dergisi Yöneticisi Ali Ergin Güran'ın imzasıyla yayınlamıştı. Kasım 1976

KATKI Yayınları Belgesel Sosyalizm Serisi No:4

+++

KOMMUNİST

Azerbaycan Komünist Fırkası

Teşrinievvel (Oktyabr) 1927

KOMMUNİST gazetesinin üzerine yapıştırılmış olan etikette yazılanlar:

Arap harfleri ile el yazısı ANKARA

Kiril harfleri ile ANGORA TURÇİYA

Red. Gaz. Hakimiet Millie

Fransızca: ANGORA Redakction "Hacumuid Millieu"

Anlaşılıyor ki gazete Bakü'den Ankara'ya Hakimiyet-i Milliye gazetesine gönderilmektedir.

Bu da KOMMUNİST gazetesinin Latin harfleri ile basılmış hali.

Azerbaycan o dönemde Latin alfabesine geçmeye çalışıyordu.

KOMÜNİST gazetesinin 4 sayısı mevcut.

+++

Yakın tarih gazete ve dergileri:

İŞÇİ KÖYLÜ : 19 sayı

MÜDAFAAM : Mehmet Ali Aybar

YENİ EDEBİYAT : 20 sayı (1940 - 1941)

GERÇEK (Esat Adil Müstecabi) : 15 sayı (1946)

28 sayı (1950)

Mahkeme haberleri : TASVİR 1946 - 2 adet

AKŞAM 1946 - 1 adet

GERÇEK (Esat Adil - Gaziantep) : 25 sayı (1964-65)

GERÇEKLER POSTASI : 14 sayı (1 - 14) (1966-67-68)

NUHUN GEMİSİ : 21 sayı - 1 - 22 (sayı 20 eksik) 1949-1950

MEDET : 12 sayı (1950)

MERHUM PAŞA : 4 sayı (1 - 4) 1947

(Sayı 2'de Başmuharrir Sabahattin Ali)

ALİ BABA KIRK HARAMİLERE KARŞI : Sayı 1 (1947)

(Başmuharrir Sabahattin Ali)

GEVEZE : 6 sayı (1947-48-49)

MALUM PAŞA : 6 sayı (1 - 6) 1947

MARKO PAŞA : 14 sayı (1946-47)

9 sayı (1948-49)

HÜR MARKO PAŞA : 4 sayı (1 - 4) 1949

9 sayı (1950)

YEDİ - SEKİZ PAŞA : 1 sayı 1949

BİZİM PAŞA : 2 sayı (1 - 2)

ZÜBÜK : 28 sayı (1962)

ZÜBÜK + MARKO PAŞA : 9 sayı (1962)

KÜLAH : 1 sayı (1960)

AKBABA : 1 sayı (1938)

GUGUK : 1 sayı (1947)

AYDEDE : 1 sayı (1948)

HACİVAT : 1 sayı (1948)

BEKRİ MUSTAFA : 1 sayı (1947)

ZİNCİRLİ HÜRRİYET : 2 sayı

HÜR BİLEK : 2 sayı

İŞÇİ HAKKI (Kemal Sülker) : 1 sayı

HÜR VATAN (Neriman Hikmet) 1947 : 2 sayı

KADRO : sayı 4 (1932)

SABAHATTİN ALİ NİÇİN VE NASIL ÖLDÜRÜLDÜ

GÜN : 2 sayı (1941)

3 sayı (1945)

7 sayı (1946)

HÜR GENÇLİK : 4 sayı 1946 - 1950

HÜR (Mehmet Ali Aybar) : 6 sayı (1 - 6) - 1947

KURTULUŞ YOLU : 1 sayı 1971

TİP PARTİ GAZETESİ : 2 sayı 1971

KURTULUŞ : 2 sayı 1965

SENDİKA : 4 sayı (1946)

SÖZ (Behice Boran) : 1 sayı - 1946

BEŞER (Esat Adil) : 1 sayı - 1949

KÜLLÜK : 1 sayı - 1940

BARIŞ : 4 sayı - 1950

GÖRÜŞLER : 1 sayı - 1945

NAZIM HİKMET : 1 sayı - 1950

YENİ YOL : 1 sayı - 1960

SES : 4 sayı (1946-1948)

YİRMİNCİ ASIR : 8 sayı (1947-1948)

EMEKÇİ : 11 sayı - 1964

ÇALTI : 8 sayı 1965

TOPLUM : 5 sayı (1964 - 65)

PROLETER : 2 sayı 1969

HÜRSES BANDIRMA : 1 sayı 1952

UYANIŞ : 1 sayı 1968

ZAFER - BİGANIN SESİ : 1 sayı 1968

YALOVA ÖNCÜ : 2 sayı 1967

SÖMÜRGECİLİĞE KARŞI SAVAŞ : 1 sayı 1968

AKIN : 1 sayı 1925

MÜCADELE : 1 sayı 1947

TÜRK SESİ : 2 sayı 1947-48

BAYRAK : 1 sayı 1947

ERGENEKON : 7 sayı 1947

ÖN ASYA : 1. sayı

LE JOURNAL D'ORIENT

L'INTERNATIONALE COMMUNISTE

INTERNATIONALE JUGENDKORRESPONDENZ

ROSSIYA

+++

5 Haziran 2023 Pazartesi

Aydınlık Fevkalade Amele Nüshası ve Haftalık Gül Bağçesi dergileri

1 Haziran 2022

Kerim Sadi'nin yeğeni Mine Bolat, 1921-1925 arasında çıkan 31 sayı Aydınlık dergisinin tamamını Aydınlık Gazetesi'ne bağışlamıştı:

https://aliserdarbolat.blogspot.com/2023/06/kerim-sadinin-yegeninden-aydnlka-hediye.html

+++

5 Haziran 2023

Mine Bolat, 1921-1925 arasında çıkan Aydınlık'ın eki olan Fevkalade Amele Nüshaları'nı da Aydınlık Proje Sorumluları Aykut Töleğen ve Tahir Çetin'e teslim etti.

Doç. Mete Tunçay'ın "Türkiye'de Sol Akımlar" kitabına göre 2. sayı Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Kitaplığı'nda, 5., 6. ve 8. sayılar ise ABD'de Hoover Kütüphanesi'nde bulunmaktadır.

Kerim Sadi, 31 sayı Aydınlık'ın eksiksiz kendisinde olduğunu Mete Tunçay'a söylemediği gibi, Fevkalade Amele Nüshaları'nın 1., 2., 3., 5., 6. ve 8. sayılarının da kendisinde olduğunu söylememişti.

Aydınlık Fevkalade Amele Nüshası Sayı:1

Sayı 2 - 15 Ağustos 1924

Sayı 3 - 25 Eylül 1924

Sayı 5 - 17 Teşrinisani 1924

Sayı 6 - 13 Kanunuevvel 1924

Sayı 8 - Kanunusani 1925

+++

Kerim Sadi, Fevkalade Amele Nüshaları'nı yeni yazıya çevirerek KATKI Dergisi Yöneticisi Ali Ergin Güran'ın imzasıyla yayınlamıştı. Ocak 1975

KATKI Yayınları Belgesel Sosyalizm Serisi No:1

+++

Haftalık Gül Bağçesi (Bahçesi) dergileri de teslim edildi:

Numero 1 - 11 Teşrinisani 1337

Numero 2 - 19 Teşrinisani 1921

Numero 7 - 21 Kanunusani 1922

+++

4 Haziran 2023 Pazar

Kerim Sadi'nin yeğeninden Aydınlık'a hediye

Mete Tunçay "Türkiye'de Sol Akımlar"ın yeni baskısı öncesinde Kerim Sadi'yi ziyarete gelmişti, heyecanla "Buldum Hoca" diyordu. "Aydınlık'ın tüm sayıları eksiksiz Amerika'da Hoover Kütüphanesi'nde mevcut. Bizim Milli Kütüphane'de bir sayı (28. sayı) eksik".

Hoca ilgi ile dinledi ama renk vermedi. Aydınlık'ın eksiksiz tüm sayıları onun kütüphanesinde mevcuttu. Hatta Milli Kütüphane'de eksik olan 28. sayıdan 2 adet vardı.

Kerim Sadi'nin yeğeni Mine (Aydın) Bolat, Aydınlık'ın 1 Haziran 1921 - 18 Şubat 1925 arasında çıkan 31 sayısının tamamını Aydınlık Gazetesi bünyesinde oluşturulan "Aydınlık Hareketinin Bütün Yayınları" Proje Sorumlusu Aykut Töleğen'e teslim etti. 1 Haziran 2022

Aydınlıklar 101 yıl sonra yuvaya geri döndü. Dünyadaki 2 tam koleksiyondan birisi artık Aydınlık Gazetesi'nin arşivinde.

https://www.aydinlik.com.tr/haber/kerim-sadinin-yegeninden-aydinlika-hediye-318921

Kerim Sadi’nin yeğeninden Aydınlık’a hediye

Gazetemizin arşiv birimi Aydınlıkçıların çıkardığı dergi ve gazetelerin eksik sayılarını tamamlıyor. 1921’de Aydınlık yazarlarından olan Kerim Sadi’nin yeğeni Mine Aydın Bolat, çalışmayı duyunca, dayısının yıllarca kütüphanesinde sakladığı 31 sayıyı gazetemizin kütüphanesine bağışladı.

HABER MERKEZİ

Aydınlık Gazetesi 1 Haziran 1921 yılında Dr. Şefik Hüsnü Değmer önderliğinde çıktı. Aydınlıkçılık, 1968 yılında Türkiye’nin her tarafında örgütlenen bir harekete dönüştü. 60 yıllık Aydınlık Hareketi, kapatılan ve yasaklanan partileri sonrası Vatan Partisi ile bugün Türkiye'nin en etkili siyasi kuvvetlerinden biri oldu. .Aydınlıkçılar, Türkiye’nin baskı ve darbe dönemlerinde bile yayın organlarını çıkardılar. 1971 darbesi sonrasında dahi, aynı yılın kasım ayında çıkan Şafak dergisini Doğu Perinçek ve arkadaşları Beşparmak Dağlarındaki mağarada çıkarmaya devam etti. Aydınlıkçılar 1968’den günümüze 40'a yakın günlük-haftalık- aylık gazete ve dergi çıkardı.

Gazetemiz, “Aydınlık Hareketininin Bütün Yayınları” başlığıyla yayınlarını halka açma projesi hazırlıyor. Fizikî yayınlar dijitale aktarılıyor, yıpranmış yayınların yenisi temin ediliyor. Eksikler tesbit edildi. Eski yayınların ellerinde olduğu tahmin edilen Aydınlıkçılar tek tek aranıyor. Projenin ayrıntılarını yakında okurlarımıza duyuracağız.

Bu çalışmalarımızı kıdemli Aydınlıkçı arkadaşımız Ali Serdar Bolat, eşi Mine Aydın Bolat’a anlatıyor. Mine Aydın Bolat, Türkiye'nin en eski sosyalistlerinden ve 1921 Aydınlık Gazetesi'nin yazarlarından Kerim Sadi’nin yeğeni. Bolat, dayısı Kerim Sadi’nin yıllarca kütüphanesinde tuttuğu gazetenin toplam 31 sayısının tamamını vermek için Aydınlık’ı aradı.

Kerim Sadi'nin yeğeni Mine Bolat 1921 yılı Aydınlık Gazetelerini arşive bağışladı.

KİTAPLARIN TOZUNU ALMAMIZA İZİN VERMEZDİ

Proje sorumlu Aykut Töleğen Bolat ailesini evlerinde ziyaret etti. İstanbul Belediyesi Konservatuarı Piyano Yüksek Bölümü mezunu olan Mine Bolat, fotoğraf albümün yaprakları çevirirken dayısı ile yaşadığı anılarını anlattı. İstanbul Bağlarbaşı'ndaki köşkün üst katında yaşayan dayısı için şunları söylüyor: “Tıbbiyeden ayrılmış. Sürekli kitap okuyan ve yazan bir aydındı. Ondan fazla takma adı olan dayımın en fazla kullandığı isim Kerim Sadi. Kütüphanesinden kitap okumamıza izin verir ama kitapların tozunu almamıza izin vermezdi. Tozunu kendisi alır. Bazen de yerlerleri değiştirirdi. Eline geçen bütün parasını kitaba yatırırdı. Sahaflardan çok sevinçli olarak dönerdi. Alt kata çaldığım piyano sesi kesildiği zaman yere vurarak çalmamı isterdi. O piyanoyu da Erkan Yücel Kültür Merkezi'ne bağışladım. Evinde ağırladığı arkadaşlarıyla sürekli Türkiye'deki siyasî durumları konuşurlardı. Arkadaşlarının nezaketli davranışları hep dikkatimi çekmiştir. Bana karşı aşırı düşkünlüğü vardı. Küçüklüğümde sürekli beni gezdirir, bana büyük zamanını harcardı. Büyüdüğümde de yanından hiç ayrılmadım. Yaşlandığında benden başka kimsenin koluna girmesine izin vermezdi. Birbirimize çok bağlıydık.”

Mine Aydın Polat, gazeteleri teslim ederken, “Bu nüshaları 101 yıl boyunca dayım ve biz koruduk. Sizlerin de iyi muhafaza edeceğine gönülden inanıyoruz ve biliyoruz. Çalışmalarınızı dinledim. Aydınlıkçıları yeni kuşaklara anlatmak lazım. Bende bu çalışmaya katılmak istedim.”

300 KİTABI DAHA BAĞIŞLADILAR

Kendilerine anlatılan projeden çok etkilendiğini ifade eden Mine-Ali Bolat çifti, bir dönem üzerinde leke oluşmasın diye tozunu bile alamadıkları Kerim Sadi'nin kitaplığından 300 kitabı bağışlamaya karar verdiler.

“Aydınlık Hareketininin Bütün Yayınları” projesi hakkında bilgi veren Aykut Töleğen, “Projeyi Çetin Çağlayan arkadaşımızlaile birlikte hazırlıyoruz. Aydınlık Hareketi'nin bütün basılmış yayın organlarının fizikî hallerini gözden geçiriyoruz. Elimizdeki basımları, dijitale PDF olarak aktarıyoruz. Darbeler ve baskı dönemlerinde evlerde tutulan dergi ve gazetelerin bir kısmı ya hasar görmüş ya da kolluk kuvvetleri tarafından alıkonulmuş. Aydınlık Sosyalist Dergi, Türk Solu, Proleter Devrimci Aydınlık, Öğretmen Dünyası gibi yayınlarımızdan eksiklerimiz var. Proje sonunda, bütün yayınlarımızı web sayfası ile halka açacağız. Bu çalışma hem günümüz insanlığına hem de gelecek kuşaklara büyük bir miras olacak. Desteğe ihtiyacımız var. Evimizin dolaplarında sakladığımız Aydınlık Hareketi ve Parti süreçlerinde yayınlanan dergi, mektup, fotoğraf ve belgeleri bize teslim etmeden ilk önce bir listesini göndermelerini istiyoruz. Mine Bolat 1921 Aydınlık ve Kerim Sadi'nin kitaplarının bir kısmını arşivimize vererek çok değerli bir görevi getirmiştir. Kendisine ve eşine bir kez daha teşekkür ediyoruz.” dedi.

Arşive vermek istediklerinizi göndermeden önce bir listesini arsiv@aydinlik.com.tr adresine göndermenizi rica ederiz. Kütüphanenizde kalmasını istediğiniz eserlerin kopyasını Aydınlık arşivine bağışlayabilirsiniz. +++

Kerim Sadi'nin nüfus cüzdanı için bakınız:

https://kerimsadi.blogspot.com/2015/02/kerim-sadinin-nufus-cuzdan.html